ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Είναι γεγονός πως τα τελευταία σαράντα χρόνια στην Κρήτη, το νήμα της Υφαντικής Τέχνης κινδυνεύει να χαθεί. Η Ομάδα Πηνελόπη Gandhi στο πλαίσιο του Πανεπιστημίου των Ορέων, επιχειρεί να περπατήσει τους δρόμους του νήματος-νοήματος της Υφαντικής Τέχνης. Η Αποστολή αυτή αποτελεί μία ακόμη καινοτόμο, μη κερδοσκοπική πράξη, του Πανεπιστημίου των Ορέων, το οποίο ιδρύθηκε με σκοπό ένα δυναμικό άνοιγμα της Ακαδημαϊκής κοινότητας προς την κοινωνία.
Eίναι γνωστό ότι από τα Ομηρικά έπη, η Πηνελόπη υφαίνει…
Επίσης, ο Mohanda Gandhi, ως μία ιδανική έκφραση της μη βίας, πρόβαλλε την ιδέα της οικιακής παραγωγής και χειροτεχνικής κατασκευής των υφαντών και την μεγάλη δύναμη του χειροποίητου. Έμπνευση και οδηγία για την ομάδα, υπήρξε η Φλωρεντίνη Σκουλούδη-Καλούτση, η οποία περί το 1910 στα Χανιά, προχώρησε μια πραγματική ολική επαναφορά του αργαστηριού. Μεγάλη έμπνευση μας έδωσε επίσης, η συχνή επαφή μας με τους ανθρώπους των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών του νησιού μας, μέσα από τις δράσεις του Πανεπιστημίου των Ορέων.
Στόχος πρώτος και κύριος, είναι να ξεφύγουμε από τη μίμηση και τον πιθηκισμό του α-νόητου, που παράγει πλήξη και τραυματίζει την ανθρώπινη ψυχή.
Στόχος δεύτερος, είναι η τοποθέτηση-στήσιμο και λειτουργία 100 αργαστηριών, σε σπίτια νέων γυναικών της Κρήτης, που θα διδαχθούν την τέχνη της υφαντικής από τις λαϊκές υφάντριες, οι οποίες είναι υπερήλικες πλέον και πρέπει να πάρουμε την άγραφη, αλλά ακατάλυτη σοφία τους πριν …χαθεί.
Στόχος τρίτος, είναι η δημιουργία καινοτόμων διδακτικών παρεμβάσεων στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης.
Στόχος τέταρτος, είναι η κινητοποίηση των ανθρώπων, των πόλεων και της υπαίθρου και η ανάπτυξη οικονομιών μικρής κλίμακας, μέσω μιας προσωπικής ενασχόλησης και παραγωγής με την Υφαντική τέχνη.
Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi υποστηρίζεται από προσωπικότητες που προέρχονται από διάφορους χώρους της επιστήμης και της τέχνης διεθνώς, με επικεφαλής την κ. Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, καθηγητές από το Παν/μιο Κρήτης, από Παν/μια του εξωτερικού, από το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων, από το Ευρωπαϊκό Σχολείο, από γιατρούς, φοιτητές και φοιτήτριες, από υφάντριες και υφαντές της Κρήτης.
Συμμετέχουν επίσης, ξεχωριστές γυναίκες με μεγάλο κοινωνικό έργο, από την Ινδία, την Περσία και την Παλαιστίνη. Την έμπνευση και τον συντονισμό της Πηνελόπη Gandhi έχει η κυρία Βαρβάρα Τερζάκη.
Η Πηνελόπη Gandhi, παρουσιάζει την πρώτη μεγάλη δράση της με μία Έκθεση-Διάδραση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου, από την 1η έως στις 17 Νοεμβρίου 2012 στο Ηράκλειο. Οι παλιές υφάντριες της Κρήτης, μαζί με κοινωνικούς επιστήμονες, παιδαγωγούς, αρχαιολόγους και επιστήμονες άλλων γνωστικών αντικειμένων, θα διδάξουν στα παιδιά των σχολείων της Κρήτης.
Παράλληλα, στον ίδιο χώρο οργανώνει βιωματικές προσεγγίσεις και εργαστηριακού τύπου συζητήσεις υπό την καθοδήγηση της κ. Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, μαζί με τις προσκεκλημένες κυρίες από την Μέση Ανατολή και την Ινδία, τις ντόπιες υφάντριες και
τα παιδιά - μαθητές. Η Αποστολή συντονίζεται από τη κυρία Βαρβάρα Τερζάκη-Παλλήκαρη.
Η Λυσιστράτη έλεγε, ότι θα οργανώσει την πολιτική ζωή όπως οργανώνει το αργαστήρι της, θα καθαρίσει και θα ξεμπλέξει τα νήματα, θα μαζέψει όσα είναι σκορπισμένα, θα τους βάλει όλους σε σειρά και θα υφάνει και μια κάπα για τον Δήμο…
Η Αριάδνη κρατούσε το νήμα-νόημα του πολιτισμού της Κρήτης στα χέρια της...
Η Πηνελόπη Gandhi κρατεί την άκρη του νήματος σήμερα...
Η Έκθεση θα είναι ανοικτή για όλους όσους επιθυμούν να μετέχουν στις βιωματικές/διαδραστικές προσεγγίσεις της Υφαντικής Τέχνης, στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου, από την 1η έως στις 17 Νοεμβρίου 2012 στο Ηράκλειο.
Ταυτότητα Η μακραίωνη και άφθαρτη στο χρόνο κληρονομιά της Υφαντικής τέχνης, της μοναδικής και αρχαιοτέρας πασών χειροτεχνίας, έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη λαϊκή τέχνη της Κρήτης. Μάρτυρες είναι τα λίθινα σφονδύλια, τα αδράχτια και τα άφθονα υφαντικά βάρη, ευρήματα της Νεολιθικής Κρήτης. Η γυναικεία μορφή με τα ανυψωμένα χέρια που συναντάμε στα μινωικά ειδώλια, έχει μακρά ιστορία. Ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και παραμένει σταθερή στη στάση της μέχρι σήμερα. Αλλάζουν μόνο τα σύμβολα που κρατά, ανάλογα με τη θρησκεία της εποχής.
Σήμερα η γυναίκα στην Κρήτη αγωνίζεται να παραμείνει αταλάντευτη με τα χέρια ανυψωμένα και να συνεχίσει αυτή τη μεγάλη παράδοση της λατρείας, της προσευχής και της δημιουργίας. «... Στη μεγάλη διαδρομή του χρόνου, οι θυγατέρες της Κρήτης ύφαιναν, πλούμιζαν, κεντούσαν υφάσματα μάλλινα, μεταξωτά, μπαμπακερά και λινά με τα χρώματα των φυτών και της πορφύρας. Τα έργα τους, δείγματα μοναδικής ικανότητας και δεξιοτεχνίας, στήριξαν την λαϊκή μνήμη και την ιστορική διάρκεια στο Νησί μας».
Τα τελευταία σαράντα χρόνια, το νήμα της Υφαντικής κινδυνεύει να χαθεί. Την άκρη αυτού του νήματος, θέλουμε να πάρουμε στα χέρια μας με την Αποστολή Πηνελόπη Gandhi και να περπατήσουμε τους δρόμους του νήματος-νοήματος, που δίδει το απείρως εκτατό. Τον δρόμο που οδηγεί στο αίσθημα γαλήνιας βεβαιότητας, όπως συχνά ακούγεται στον τόπο μας, την Κρήτη.
Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi, η Ιερή Τέχνη της Υφαντικής στην Κρήτη σήμερα, αποτελεί μία ακόμη καινοτόμα, μη κερδοσκοπική πράξη, του Πανεπιστημίου των Ορέων, αναβίωσης της Υφαντικής τέχνης και του περίφημου αργαστηριού. Ουσιαστικά, η αποστολή αυτή επιχειρεί να ρίξει τις γέφυρες που συνδέουν το χθες με το σήμερα και να αποδείξει πως ο πολιτισμός επιζεί στην κρητική ψυχή και τροφοδοτεί τη ζωντανή αισθητική της Κρήτης. Αποτελεί μια ανάγκη όλων μας, μέσα από την κρητική κληρονομιά, που δημιούργησαν για τη χαρά και τον πόνο στα μικρά χωριά της Κρήτης, άνθρωποι που είχαν "την αίσθηση του ανήκειν", άνθρωποι της αγνής λαϊκής ευσέβειας. Να βρούμε τον ιερό μας ρόλο, να διασώσουμε τον εαυτό μας από τον κίνδυνο να γίνουμε ανούσιοι, άχρωμοι και οργισμένοι.
Το όνομα Πηνελόπη Gandhi
Στα Ομηρικά έπη, η Πηνελόπη, υφαίνει το μέλλον, προκειμένου να καθυστερήσει τους επίδοξους μνηστήρες, οι οποίοι καραδοκούσαν να αναλάβουν το βασίλειο της Ιθάκης, ολημερίς ύφαινε στον αργαλειό, ενώ όλη τη νύχτα ξήλωνε όσα είχε υφάνει, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποφύγει να παραδώσει το βασίλειο του Οδυσσέα, στα χέρια κάποιου άλλου! Ακόμα, ο Γκάντι, ως μία ιδανική έκφραση της μη βίας στον αγώνα εναντίον των κατακτητών της Ινδίας, προέβαλλε την ιδέα της οικιακής παραγωγής υφαντών της χειροτεχνικής κατασκευής των υφαντών, που είχαν ανάγκη οι Ινδοί. Δημιούργησε δε, ένα πρόγραμμα βιοτεχνικής και, με τοπικούς εξαίρετους τεχνίτες. Ο ίδιος, κατασκεύαζε νήματα στον τροχό (το γνωστό τσικρίκι) για να καλύψει τις ανάγκες του. Αυτός και οι οπαδοί του, κατασκεύαζαν μόνοι τους τα ρούχα τους σε χειροκίνητους αργαλειούς. Έτσι πίστευε ότι εκφραζόταν η αγάπη στις ανθρώπινες κινήσεις, η αποφυγή της βίας, η πίστη στην πατρίδα του, η κατάργηση της ανθρώπινης εκμετάλλευσης.
Η εικόνα του, να παρασκευάζει νήμα, έκανε το γύρο του κόσμου και έγινε το σύμβολο μιας παράδοσης με κέντρο την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν τον ρωτούσαν γιατί είχε δίπλα του την ανέμη, εκείνος απαντούσε, ότι πρέπει να επιστρέψουμε στα παραδοτέα των προγόνων μας, στη γη, στις τέχνες και στις τεχνικές μας, η μόνη αληθινή περιουσία μας και ο μόνος τρόπος για να διώξουμε τους κατακτητές, οι οποίοι ελέγχουν το νου, την καρδιά μας και το σώμα μας, δανείζοντας μας, αφού εμείς δεν παράγουμε τίποτα. Ο υπαινιγμός είναι σαφής.
Αποστολή
Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi, αποτελεί μία ακόμη καινοτόμα προσπάθεια στο πλαίσιο δράσεων του Πανεπιστημίου των Ορέων, το οποίο ιδρύθηκε με σκοπό να επιτύχει και το επέτυχε, ένα δυναμικό άνοιγμα της Ακαδημαϊκής Κοινότητας προς την Κοινωνία. Το Πανεπιστήμιο των Ορέων, τα τελευταία πέντε χρόνια, στηριζόμενο μόνο στην εθελοντική υποστήριξη των εκλεκτών μελών-εθελοντών του, έχει καταφέρει να θέσει σε λειτουργία ένα δίκτυο και έναν μηχανισμό δράσεων, που προωθεί την αμοιβαία ανταλλαγή γνώσης και αυθεντίας, σε πολλαπλά επίπεδα και με πολλαπλάσια οφέλη για την Κρητική κοινωνία. Όλοι γνωρίζομε ότι, το μέλλον εξαρτάται από την εφευρετικότητα και την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στον εαυτό τους και ακόμη ότι, η στοχευμένη προσοχή θα είναι το αγαθό που θα λείπει περισσότερο, στο μέλλον.
Μοναδική συγκέντρωση, οργάνωση και συντονισμό του νου και του σώματος προσφέρει ο αργαλειός. Είναι χώρος δημιουργίας και πίστης, όπου η αρνητικότητα, η ανησυχία και η ανασφάλεια, δεν έχουν θέση.
Η Αποστολή επικεντρώνεται στην αλήθεια της Κρητικής ζωής, αναδεικνύοντας από τον Μινωικό πολιτισμό μέχρι και σήμερα, την μοναδικότητα της Κρήτης στον κόσμο, ως φωτεινό παράδειγμα συγκρότησης και λειτουργίας ενός συνεκτικού κοινωνικού και οικονομικού ιστού, με όρους που διαμορφώνονται έξω και πέρα από τα στενά όρια της υλιστικής, άχρωμης, και παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Στο σημερινό μας κόσμο, στον οποίο η τεχνολογία, ισοπεδώνει κατά κυριολεξία και εξομοιώνει ανθρώπους, περιβάλλοντα και αξιακά συστήματα, μπορεί εύκολα κανείς να καταλάβει, πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη της διατήρησης και της αφοσίωσης στην εθνική ταυτότητα.
Η Πηνελόπη Gandhi -η Ιερή τέχνη της Υφαντικής στην Κρήτη σήμερα- μπορεί να αποτελέσει μια λαμπρή αρχή, για την ανάδειξη και επιστροφή στις τέχνες των χεριών και της ψυχής, συνεχίζοντας την από αιώνων παράδοση, το χειροποίητο να διευρύνει την ειλικρίνεια του σύμπαντος.
Η υφαντική τέχνη ενώνει το αληθινό με το συμβολικό. Η Αριάδνη κρατούσε το νήμα -νόημα του πολιτισμού της Κρήτης στα χέρια της... Η Λυσιστράτη έλεγε ότι, θα οργανώσει την πολιτική ζωή όπως το αργαστήρι της. Θα ξεμπλέξει τα νήματα, θα μαζέψει όσα είναι σκορπισμένα, θα τους βάλει όλους σε σειρά και θα υφάνει και μια κάπα, για τον Δήμο... Ίρις Τζαχίλη.
Το κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, με την κ.Αικ.Καμηλάκη και την κ.Λουίζα Καραπιδάκη, το Πανεπιστήμιο Κρήτης με τους καθηγητές κ.Πέλλα Καλογιαννάκη, κ.Κωνσταντίνο Καρρά, κ.Δημήτρη Καραγιώργο, κ.Νικόλαο Σταμπολίδη και κ.Ίρις Τζαχίλη, το Πανεπιστήμιο των Ορέων, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων και άλλοι φορείς παιδείας και πολιτισμού, αρχίζουν από την Κρήτη και πιστεύουν πως θα μπορέσουν να υλοποιήσουν την Αποστολή Πηνελόπη Gandhi και στον υπόλοιπο κόσμο.
Η έμπνευση μας
Στον τόπο που μεγαλώσαμε στη Κρήτη, ο ήχος από το πέταλο του αργαλειού, συναντούσε τη μαγική φωνή του Μουντάκη και των άλλων λυράρηδων, δίδοντας ένα ήχο που, νομίζαμε ότι είναι ο ήχος, που έρχεται απευθείας από το Θεό. Με το αργαστήρι, συμπλήρωμα-προέκταση του σώματος της γυναίκας, ένα σύμβολο και ένα αληθινό εργαστήρι ζωής, δημιουργίας και οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια, όσα αργαστήρια δεν κάηκαν στις ξυλόσομπες, τα περισσότερα λιποθυμούν σε κάποια υπόγεια και μερικά ελάχιστα άλλα, βρίσκονται στα μουσεία! Κάθε χωριό διαθέτει ένα μικρό δημόσιο χώρο και μέσα ένα μικρό "νεκροταφείο" αντικειμένων καθημερινής λατρείας, ενός πολιτισμού τόσο γοητευτικού, αυθεντικού και αυτάρκη!
Είναι λοιπόν αμαρτία και άδικο, αυτή η τέχνη των χεριών, που πρωτοφάνηκε με την ακμή των μινωικών χρόνων, το Βυζάντιο, τη Βενετοκρατία, άντεξε την Τουρκοκρατία και έφτασε ως την εποχή μας, να εγκαταλειφθεί και να εγκαταλείψει..
Μέγα αγαθό και πρώτο, αποκαλεί τη τέχνη του αργαλειού, η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Κρήτης, κυρία Ίρις Τζαχίλη και είναι μια μεγάλη αλήθεια.
Έμπνευση και οδηγία για εμένα και για όλη την ομάδα, υπήρξε η Φλωρεντίνη Σκουλούδη-Καλούτση, η οποία περί το 1910 στην μητρόπολη της Κρήτης, τα Χανιά, βυθίζει την έμπνευση της στις ρίζες του πανάρχαιου κρητικού πολιτισμού και κάνει, έκαμε ολική επαναφορά του αργαστηριού. Στην Κρήτη της εποχής εκείνης, πολλές γυναίκες είχαν εγκαταλείψει τον αργαλειό και ασχολούντο περισσότερο με χειροτεχνίες, επηρεασμένες από την τότε Ευρώπη.
Μεγάλη έμπνευση μας έδωσε η συχνή επαφή μας με τους ανθρώπους των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών της Κρήτης και των γύρω νησιών, μέσα από τις δράσεις του Πανεπιστημίου των Ορέων, άνθρωποι οι οποίοι εκπροσωπούν με τρόπο γνήσιο τον πολιτισμό του νησιού και παράλληλα συντηρούν, διαδίδουν και μιλούν για τη τέχνη του Αργαλειού και των Υφαντών. Στο ξεκίνημα μας η συμμετοχή και η ανταπόκριση των γυναικών, ήταν συγκρατημένη στη συνέχεια όμως, τον τελευταίο χρόνο ιδιαίτερα, άλλαξε πολύ η διάθεσή τους, ίσως να βοηθούν και οι καιροί οι δύσκολοι που περνούμε σε πολλαπλά επίπεδα…
Πολύ πριν έλθουν αυτές οι δύσκολες μέρες, από το Πανεπιστήμιο των Ορέων είχαν τεθεί δημόσια, το θέμα της ανάγκης, επιστροφής στις τέχνες των χεριών, στην δημιουργία Σχολών Υφαντικής, καθώς και άλλων λαϊκών τεχνών, που χάνονται μέρα με τη μέρα.
Έχει μεγάλη ηθική αξία, η στροφή στην αλήθεια.. του χειροποίητου, την αλήθεια της δημιουργίας και της αυτάρκειας.
Η καλπάζουσα δυστυχία του καιρού μας, πρέπει να μας οδηγήσει στην ειρήνη, στην ομόνοια, μέσα από τις δυνάμεις που διαθέτουμε. Η σύνδεση της τέχνης της Υφαντικής ως τρόπου ζωής, με κάποιας μορφής πολιτική στάση, ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Η ισότητα και η δικαιοσύνη μπορεί να έλθουν δίχως βία, μέσα από την άσκηση του σώματος, του νου, των χεριών.
Οι στόχοι
Η Πηνελόπη Gandhi, είναι ένα κοινωνικό συλλογικό αφήγημα, με το μίτο να ενώνει το παρελθόν με το μέλλον. Αγωνίζεται με τον Έλληνα νου της, που την μπόλιασε η ζωή με όλη της τη δύναμη, για να αξιώσει δόξα και τιμή, στα αιωνίως ακατάλυτα…
Στόχος πρώτος και κύριος, είναι να ξεφύγουμε από τη μίμηση και τον πιθηκισμό του Α-νοήτου, που παράγει πλήξη και τραυματίζει την ψυχή. Όταν παράγεις με τα χέρια σου, παίζεις με το φως, παράγεις πρόταση ζωής. Μακριά από την κρατούσα λογική του πλεονάσματος "μηδέν", που συνηθίσαμε.
Στόχος δεύτερος, η τοποθέτηση-στήσιμο και λειτουργία 100 αργαστηριών, σε σπίτια νέων γυναικών της Κρήτης, που θα διδαχθούν την τέχνη της υφαντικής από τις λαϊκές υφάντριες, υπερήλικες πλέον…
Στόχος τρίτος, είναι η δημιουργία Καινοτόμων διδακτικών παρεμβάσεων στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης, από αυτή τη σχολική χρονιά σε πρώτο στάδιο και σε συνεργασία με καθηγητές από το τμήμα Παιδαγωγικών του Πανεπιστήμιου Κρήτης, του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και το Υπουργείο Παιδείας.
Οι παρεμβάσεις αυτές θα αποτελέσουν, μια πραγματική καινοτομία στο χώρο της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διδασκαλίας πολιτιστικών αξιών, διδασκαλία που έχει μεγάλη ανάγκη ο μαθητικός πληθυσμός και η σύγχρονη συγκυρία. Μάλιστα, η πολιτεία είναι ανάγκη να είναι αρωγός αυτής της προσπάθειας, στηρίζοντας θεσμικά και οικονομικά, την υπόθεση της ένταξης της δράσης αυτής στο Ελληνικό σχολείο. Η ένταξη αυτή, θα γίνει πειραματικά και να εξελιχθεί/εξαπλωθεί στη συνέχεια, μετά και από την σχετική μόρφωση και επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών, που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν τη καινοτόμο αυτή δράση
Στόχος τέταρτος, ήδη υλοποιείται από το 2008 και αφορά στην οργάνωση και υλοποίηση διαφόρων δράσεων, επί τόπου επισκέψεων, συζητήσεων και ανταλλαγή γνώσεων, καταγραφών και βιντεοσκοπήσεων των συναντήσεων, καθώς και των διηγήσεων και των έργων που διατηρούνται ακόμη στις κασέλες των σπιτιών. Οργανώνει παράλληλα εκδηλώσεις και κεντρικές Εκθέσεις-Διαδράσεις. Επιμελείται δε, την κυκλοφορία και έκδοση του πολύτιμου και αδημοσίευτου υλικού που συλλέγεται, από την ομάδα της Πηνελόπη Gandhi τα τελευταία χρόνια.
Στόχος πέμπτος, είναι η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, γυναικών και ανδρών, αποτελεί το κύριο μέλημα της Αποστολής, η οποία όχι μόνον θα συμβάλει στη διατήρηση και διάδοση στη νέα γενιά, αλλά θα μπορέσει να βοηθήσει πολλά νοικοκυριά και ανθρώπους της πόλης και της υπαίθρου, με την προσωπική τους ενασχόληση και παραγωγή, να αναπτύξουν οικονομία μικρής κλίμακας, μεγάλης αξίας. Προς την κατεύθυνση αυτή, θεωρούμε πολύ σημαντική τη δράση αυτή στο πλαίσιο του σχολείου, ως καινοτόμο δράση, ενταγμένη στο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Σχολείου. Η πολιτιστική κληρονομιά, η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, η σύνδεση των γενεών και των αξιών τους, αλλά και ζητήματα περιβαλλοντικής, αισθητικής, μουσικής αγωγής, η επανα- διεθνοποίηση του κρητικού/ελληνικού πολιτισμού, κ.λπ. θα μπορούσαν να είναι μερικά μόνον από τα οφέλη και τους στόχους μιας τέτοιας δράσης, τέχνης και πολιτισμού στο σχολικό περιβάλλον..
Πηνελόπη Gandhi και η οικονομία
Όταν ξεκίνησε το Πανεπιστήμιο των Ορέων, πριν από πέντε χρόνια και στις επισκέψεις μας στα χωριά σχεδόν προφητικά αναφερόμαστε σ´ αυτά που επρόκειτο να συμβούν.
Πολλοί μας άκουγαν αλλά κανείς δε μας πίστεψε. Μιλούσαμε για την ανάγκη να παράξουμε και να δημιουργήσομε εμείς οι ίδιοι με τα χέρια μας, ότι χρειαζόμαστε για να ζήσομε στην καθημερινότητά μας. Πριν από 30 χρόνια ακόμη, την οικονομία μικρής κλίμακας στην Κρήτη, την κρατούσαν οι γυναίκες στα χέρια τους. Ήταν ελάχιστα τα σπίτια που οι γυναίκες δεν παρήγαγαν κυρίως ότι χρειαζόταν το νοικοκυριό, το σπίτι τους. Στόλιζαν τους τοίχους, έφτιαχναν τα σκεύη της καθημερινής λατρείας τους (λάτρα) με τα χέρια τους, καλλιεργούσαν τη γη, ασκούνταν στη ταπείνωση, έθαβαν τους νεκρούς τους, και λάτρευαν το Θεό. Τα πλούσια φορέματα τους ήταν υφασμένα στον αργαλειό τους. Ύφαιναν, από το πρώτο ρουχαλάκι του μωρού, μέχρι και αυτό που έπαιρναν στον θάνατό τους. Σήμερα, όλα αγοράζονται από τους Κινέζους, οι οποίοι πήραν τις μόστρες τα σχέδια και τα ξόμπλια της Κρήτης, ποιος Θεός ξέρει που και πως, και στη συνέχεια τα πωλούν σε εμάς τούς ίδιους. Εμείς τα πουλάμε σε ντόπιους και σε ξένους ως…...Κρητικά υφαντά.
Ευτυχώς, η κοινωνία μας διαθέτει σοβαρές δυνάμεις αντιμετώπισης του επικίνδυνου λαϊκισμού και του πανικού της εποχής. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι παντού υπάρχουν ομάδες σε όλα τα επίπεδα που μπορούν να κάμουν την διαφορά.
Η ομάδα της Αποστολής Πηνελόπη Gandhi, είναι μια τέτοια ομάδα ανθρώπων πρωτοποριακών, οι οποίοι συγκρότησαν έναν άξονα αξιόπιστων ιδεών και προτάσεων και τις κάνουν έργο.
Γνωρίζομε ότι, ο πανικός και η καταστροφολογία δεν ωφελούν κανέναν. Όλοι έχουμε ανάγκη από ενθάρρυνση και διψούμε για ανάταση, μόνη ελπίδα να ξαναγεννηθεί η προ πολλού καταποντισμένη δικαιοσύνη.
Η Ομάδα μας
Η ομάδα της Αποστολής, υποστηρίζεται από προσωπικότητες που προέρχονται από διάφορους χώρους της Επιστήμης και της Τέχνης διεθνώς, με επικεφαλή την κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, από καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης ,το Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων, το Ευρωπαϊκό Σχολείο, υφάντριες και υφαντές της Κρήτης, εκπαιδευτικούς, ιατρούς, ανθρώπους που με ευσέβεια, συντήρησαν στο εικονοστάσι τους, τις φυτικές βαφές και τα φυσικά νήματα. Συμμετέχουν επίσης σημαντικές προσωπικότητες με μεγάλο κοινωνικό έργο, από την Ινδία, την Περσία και την Παλαιστίνη, μαζί με το Πανεπιστήμιο των Ορέων. Είναι πάρα πολλοί, όλοι εκείνοι που συμμετέχουν, περίπου 80 υφάντριες είναι έτοιμες, από τη Γραμβούσα ως τη Ζάκρο, να ξαναπιάσουν το πέταλο και να υφάνουν πλουμιά και ξόμπλια, να περπατήσουν το δρόμο του νήματος, που είναι ο δρόμος της Κρήτης.
Την έμπνευση και τον συντονισμό της Πηνελόπη Gandhi, έχει η κυρία Βαρβάρα Τερζάκη.
Θεωρούμε πως, τίποτα δεν έχει επηρεάσει τόσο πολύ την ψυχή του ανθρώπου, όσο η απώλεια της σιωπής και της αυτοσυγκέντρωσης, κάτι που ήταν δεδομένο ακόμα και πριν από λίγα χρόνια. Η ζωντανή παράδοση, το αργό ξεδίπλωμα του χρόνου, έχουν αξία, έχουν δύναμη και λειτουργούν τη ψυχή σε άλλα επίπεδα άλλωστε, "Ουδέποτε νοεί η ψυχή άνευ φαντάσματος".
Χρονοδιάγραμμα
Η ομάδα της Αποστολής Πηνελόπη Gandhi υλοποιεί εδώ και αρκετούς μήνες, διάφορες δράσεις, επί τόπου επισκέψεις, συζητήσεις και ανταλλαγή γνώσεων, καταγραφές και βιντεοσκοπήσεις των συναντήσεων, καθώς και των διηγήσεων και των έργων που διατηρούνται.
Παράλληλα, δρομολογούνται και εκδηλώσεις κεντρικές, εκθέσεις, καινοτόμες διδακτικές παρεμβάσεις στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης αρχικώς, καθώς επίσης και κυκλοφορία και έκδοση του πολύτιμου και αδημοσίευτου υλικού που αφορά στην Πηνελόπη Gandhi.
Επίσημα, ξεκινά η πρώτη δράση την 1η Νοεμβρίου 2012, με μια δεκαπενθήμερη Έκθεση-Διάδραση, που θα πραγματοποιείται καθημερινά στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο. Στο πλαίσιο της Έκθεσης, θα λειτουργούν τέσσερα αργαλειά, από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης με λαϊκές υφάντριες, που θα ερμηνεύουν με τρόπο κανονικό την τέχνη του αργαστηριού.
Τη διαδικασία από το καθαρό χωράφι, στο καθαρό πρόβατο, στη δημιουργία του νήματος που είναι φυσικό, το βαμβάκι, το μαλλί, το μετάξι και το λινάρι, βαμμένα με χρώματα από τη φύση. Να μας ορμηνέψουν για το χρόνο που δεν είναι χρήμα, δεν μετριέται με εργατοώρες αλλά είναι συθέμελα το είναι τους, η αναπνοή, η σκέψη, η μοίρα και το μοιρολόι, το τραγούδι μαζί με τη δόξα και τη δοξασία.
Όλα αυτά δεν ελέγχονται από την... Τρόικα, δεν ερμηνεύονται με standards ευρωπαϊκά, δεν υποβαθμίζονται από κανένα οίκο ..αξιολόγησης.
Οικονομικοί Πόροι
Μέχρι τώρα, όλοι εμείς που μετέχουμε στην ομάδα της Πηνελόπης Gandhi, προσπαθούμε εκ των ενόντων, με δικά μας χρήματα. Δεν έχουμε κανένα οικονομικό πόρο, έως και σήμερα. Ίσως αυτό να είναι και το συγκριτικό μας πλεονέκτημα.
Ελπίζομε να εμπνευστούν κάποιοι άνθρωποι, από την έμπνευση και τον αγώνα μας και να υποστηρίξουν την ιερή αυτή Αποστολή, που διασώζει και προβάλλει τις εθνικές μας ρίζες. Την υφαντική τέχνη που όπως και όλες οι λαϊκές τέχνες, συμβολίζουν την κληρονομιά, τις αξίες, την ψυχή.
Το όνειρό μας
Το τελικό αποτέλεσμα είναι να δούμε την Κρήτη να «υφαίνει και να ξ υφαίνει στο γύρισμα του χρόνου, μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα και να είναι πιο σίγουρη γι αυτό που έκανε πάντοτε και τη διαφορά της. Αυτό είναι η φιλοδοξία μας, η ελπίδα μας, το όνειρό μας…
Ίσως και η υπερβολή της, μια που δεν βολεύτηκε ποτέ και δεν αρκέστηκε ...
Πηνελόπη Gandhi
Ανοικτή εθελοντική προσπάθεια
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων και η Πηνελόπη Gandhi, είναι ανοιχτή σε όλους όσους επιθυμούν, εντός και εκτός συνόρων, να προσφέρουν εθελοντικά και αλληλέγγυα τις υπηρεσίες και τις γνώσεις τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου